Mùa hè đến gần thời tiết trở nên nắng nóng gay gắt nên nhu cầu hạ nhiệt của con người là rất cao. Đặc biệt đối với Quảng Trị, một tỉnh chịu tác động mạnh mẽ của những cơn gió phơn Tây nam (hay còn gọi là gió Lào) loại gió khô nóng hoạt động mạnh từ tháng 3 đến tháng 9 mà cao điểm từ tháng 4 đến tháng 7, ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất cũng như sinh hoạt của con người, làm tăng nhiệt cơ thể, cảm giác nóng ran cả người. Khi đó điều đầu tiên mọi người nghĩ ngay đến để giải tỏa, hạ nhiệt cơ thể là một cốc nước có đá lạnh. Vì vậy vào mùa hè các quán nước giải khát mọc lên khắp nơi, kèm theo đó là các cơ sở sản xuất nước đá dùng liền cũng không ngừng tăng công suất để cung cấp cho các nhà hàng, quán nước… kịp thời. Nhưng liệu có bao nhiêu cơ sở sản xuất nước đá, sản xuất đúng các yêu cầu theo quy định và có bao nhiêu người quan tâm đến nguồn gốc nước đá trong ăn, uống hàng ngày và nguy cơ tiềm ẩn không an toàn thực phẩm từ nước đá dùng liền.
Nước đá: là nước ở dạng tinh thể, thu được khi làm lạnh nước xuống dưới 0oC (273 K và 23oF) tại áp suất thường. Nước đá dùng liền: là nước đá được sản xuất từ nước đạt yêu cầu dùng cho ăn uống theo QCVN 01:2009/BYT về chất lượng nước ăn uống được ban hành kèm theo Thông tư số 04/2009/TT-BYT ngày 17/6/2009 của Bộ trưởng Bộ Y tế; được đóng gói, cung cấp để ăn uống trực tiếp. Nước đá dùng liền không bao gồm các loại nước đá được sản xuất để bảo quản thực phẩm hoặc dùng cho các mục đích khác. |
Thực tế nước đá không phải làm hết cơn khát, hạ nhiệt cơ thể mà nó đánh lừa cảm giác của con người, nó chỉ làm giảm cơn khát và nóng nực tức thời. Với nước đá nếu ăn uống nhiều và thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ viêm họng, có thể làm hỏng men răng, giảm sức đề kháng, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu, đặc biệt nguy cơ nhiễm khuẩn từ nước đá là rất lớn, dễ nhiễm bẩn khi một trong các quá trình sản xuất đến khâu vận chuyển, bảo quản và phân phối không bảo đảm vệ sinh.
Bình thường cơ sở sản xuất nước đá dùng liền phải có biện pháp xử lý lắng lọc, qua hệ thống xử lý tiệt trùng lọc ngược cũng như xử lý qua tia cực tím để khử khuẩn, tiêu diệt vi trùng gây bệnh trong nước trước khi đưa nước vào máy làm đông lạnh. Trong khi đó, để đáp ứng nhu cầu của thị trường trong những ngày hè nóng nực, nhiều cơ sở sản xuất nước đá dùng liền tư nhân chỉ sử dụng các máy móc, thiết bị lạc hậu, công nghệ sản xuất đã cũ dễ bị rỉ rét và thường chỉ lấy nguồn nước máy, nước giếng thông thường để sản xuất đá, do đó khi sử dụng nước đá này nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe là không thể tránh khỏi có thể là nguồn gốc của các bệnh đường ruột, làm rối loạn tiêu hóa, nôn mửa, tiêu chảy…
Hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có hơn 100 cơ sở sản xuất nước đá, trong khi đó chỉ có 05 cơ sở thực hiện công bố hợp quy và công bố chất lượng sản phẩm theo QCVN 10: 2011/BYT Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia đối với nước đá dùng liền. Trong năm 2013, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã triển khai công tác giám sát mối nguy và lấy mẫu nước đá trên địa bàn toàn tỉnh, Tổng số 49 mẫu nước đá được lấy mẫu kiểm nghiệm thì đã có 42 mẫu (chiếm tỷ lệ 85,71%) không đạt về chỉ tiêu vi sinh (Pseudomonas, Coliforms).
Thói quen sử dụng nước đá của người Việt Nam trong những ly giải khát, trong các bữa nhậu… với loại nước đá không đảm bảo ATTP sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, để hạn chế và tránh khỏi nguy cơ bị các bệnh từ nước đá gây ra. Chúng ta hãy lưu tâm đến việc sử dụng, đừng lạm dụng nó nên dùng càng ít càng tốt. Khi dùng phải biết lựa chọn các cơ sở sản xuất nước đá dùng liền đạt các quy định về An toàn thực phẩm hoặc nếu có tủ lạnh chúng ta có thể tự sản xuất tại nhà từ nguồn nước đảm bảo vệ sinh. Trong thời điểm mùa hè oi bức nên lựa chọn giải nhiệt một cách an toàn, mỗi chúng ta có thể chuẩn bị sẵn hủ chanh muối, mơ muối …để uống khi đi chơi, dã ngoại cùng gia đình, bạn bè. Đó là cách phòng bệnh bảo vệ sức khỏe tích cực nhất.