Đoàn thanh tra VSATTP kiểm tra tại chợ Đông Hà. Ảnh: Bội Nhiên

Qua thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn tỉnh Quảng Trị cho thấy, một số nội dung vi phạm chủ yếu thường gặp là: Cơ sở thực phẩm không có giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP; không đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất và trang thiết bị, dụng cụ; người trực tiếp sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm không tham gia các lớp tập huấn kiến thức VSATTP và khám sức khỏe định kỳ; sản phẩm không đảm bảo chất lượng, vi phạm công bố sản phẩm; sản xuất, kinh doanh thực phẩm quá hạn sử dụng hoặc không đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh; nhãn sản phẩm thiếu thông tin về ngày sản xuất, hạn sử dụng hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ... Bên cạnh đó, hoạt động kiểm nghiệm định kỳ tiến hành các xét nghiệm vi sinh và hóa lý đối với các sản phẩm nước uống đóng chai, nước máy, bánh kẹo, nước đá, tương ớt, dấm, nước mắm, men nấu rượu, hạt tiêu, kem được sản xuất trên địa bàn tỉnh trong năm 2012 đã khẳng định có 37/105 mẫu xét nghiệm vi sinh không đạt (chiếm 35,2%), 4/44 mẫu xét nghiệm hóa lý không đạt (chiếm 9%). Trong đó, nước đá và uống đóng chai có tỷ lệ nhiễm vi sinh cao nhất (100% và 51,8%) với các chỉ tiêu vi sinh không đạt như Coliforms, Ps.aeruginosa… Mặt khác, kết quả kiểm nghiệm giám sát mối nguy ô nhiễm thực phẩm đối với các sản phẩm thịt lợn, thịt lợn quay, bánh ướt, bánh phở, bún, dầu, mỡ đang chiên, rán ở các cơ sở thực phẩm và các loại chả, kem, sữa chua, nước đá, rượu cho thấy có 71/96 mẫu xét nghiệm vi sinh không đạt (chiếm 73,96%), 71/403 mẫu xét nghiệm hóa lý không đạt (chiếm 17,62%). Cùng với hoạt động giám sát và lấy mẫu kiểm nghiệm định kỳ tại các cơ sở sản xuất kinh doanh để giám sát phát hiện kịp thời những mối nguy, Chi Cục An toàn thực phẩm của tỉnh và Trung tâm Y tế các huyện, thị, thành phố xây dựng kế hoạch phòng, chống ngộ độc thực phẩm và lấy mẫu giám sát nguy cơ ô nhiễm thực phẩm tại các cơ sở dịch vụ ăn uống, các trường học trên địa bàn. Qua test nhanh thực phẩm trong giám sát, kiểm tra các chất hàn the, Clo dư, Fomaldehyt, I-ốt với tinh bột (độ sạch bát dĩa), Protein bề mặt (độ sạch bát dĩa), ôi khét dầu mỡ, Metanol phát hiện 195/803 mẫu không đạt tiêu chuẩn về hóa lý (chiếm 24,2%), đặc biệt sản phẩm chả có sử dụng hàn the cao và lượng Cloramin B tồn dư trong nước uống đóng chai cũng như việc vệ sinh dụng cụ ăn uống chưa đảm bảo.

Tăng cường phòng, chống ngộ độc và các bệnh truyền qua thực phẩm, tỉnh Quảng Trị đã thực hiện phân cấp quản lý theo cơ sở thực phẩm. Theo đó, các cơ quan chức năng tuyến tỉnh quản lý 177 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh tiêu dùng và dịch vụ ăn uống; tuyến huyện quản lý 1.191 cơ sở; tuyến xã quản lý  5.101 cơ sở. Thực hiện việc thẩm định và cấp giấy đủ điều kiện VSATTP, Chi Cục An toàn thực phẩm của tỉnh đã tiến hành cấp giấy đủ điều kiện VSATTP đối với 1.436/6.469 cơ sở trong toàn tỉnh (đạt 22,2%). Ngoài ra, trong năm 2012, trên toàn tỉnh có 115 sản phẩm công bố chất lượng sản phẩm tại Chi Cục An toàn thực phẩm, bao gồm 41 sản phẩm nước uống đóng chai, nước sinh hoạt, 10 sản phẩm ăn uống, 22 sản phẩm rượu và chè vằng thảo mộc, 14 sản phẩm bánh kẹo, 8 sản phẩm nước mắm và mắm các loại…

Tuy đã có nhiều cố gắng trong việc tăng cường năng lực đảm bảo an toàn thực phẩm nhằm mục tiêu phòng, chống ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm nhưng trong năm 2012, trên phạm vi toàn tỉnh Quảng Trị đã xảy ra 9 vụ ngộ độc thực phẩm do vi sinh, do hóa chất, do thực phẩm biến chất và do độc tố tự nhiên với 133 người mắc. Tổng hợp tình hình ngộ độc thực phẩm năm 2012 cho thấy có chiều hướng tăng so với năm 2011 với trở ngại nổi bật là loại hình kinh doanh dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động các lễ hội, hiếu, hỉ với số lượng suất ăn lớn rất khó quản lý về chất lượng VSATTP cũng như thông tin về vụ ngộ độc xảy ra ở địa bàn vùng sâu thường đến muộn với tuyến trên nên việc lấy mẫu kiểm tra, xét nghiệm tìm căn nguyên chưa được tiến hành kịp thời.

Từ thực tế nói trên, tỉnh Quảng Trị hướng tới mục tiêu kiện toàn hệ thống tổ chức quản lý Nhà nước về VSATTP từ tuyến tỉnh đến xã, phường, thị trấn; 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thuộc tỉnh quản lý, 80% cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thuộc huyện quản lý được thanh tra, đảm bảo 75% cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm được kiểm tra đạt yêu cầu về VSATTP trong năm 2013, tích cực góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.