Chết vì ăn tiết canh “giải đen”
Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó Trưởng khoa Cấp cứu (BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, bệnh nhân nam được chuyển đến trong tình trạng sốc, tụt huyết áp. Trước đó một ngày bệnh nhân được điều trị tại BV tỉnh nhưng không tiến triển nên đã được chuyển đến BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương đúng sáng mùng 1 Tết.

Chỉ vì ăn tiết canh, một bệnh nhân đã tử vong ngay đêm mùng 1 Tết và hàng chục ca nhập viện nghi ngờ nhiễm liên cầu lợn, đều có tiền sử ăn tiết canh. Ảnh: H.Hải
 “Khi tiếp nhận, tình trạng bệnh nhân đã rất nguy kịch vì sốc, tụt huyết áp. Dù được điều trị tích cực, sử dụng các loại thuốc vận mạch tăng huyết áp nhưng người bệnh đã không thể qua khỏi, tử vong ngay đêm mùng 1 Tết. Kết quả xét nghiệm của bệnh nhân này cho thấy dương tính với liên cầu lợn. Trước đó, ngày 28 Tết bệnh nhân ăn món tiết canh tất niên với gia đình”, BS Cấp nói.
Người nhà bệnh nhân cho biết, hôm 28 Tết, gia đình có mổ lợn “sạch” nhà tự nuôi ăn Tết và có đánh tiết canh ăn, theo quan niệm truyền thống ăn tiết canh “giải hết đen năm cũ, đón vận đỏ năm mới”. Có đến 5 người cùng ăn món tiết canh nhưng chỉ có bệnh nhân này nhiễm bệnh. Theo đó, sau một ngày ăn tiết canh, bệnh nhân xuất hiện sốt nóng, sốt lạnh, rối loạn tiêu hóa nhưng không đến viện. Sau một ngày sốt, chiều 30 Tết thấy bệnh nhân mệt lả, tụt huyết áp, người nhà đã đưa đến trạm xá khám và được chuyển thẳng lên bệnh viện tỉnh rồi chuyển đến BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
BS Cấp cho biết, ca bệnh này diễn tiến rất nhanh, thể tối cấp. Chỉ sau một ngày sốt bệnh nhân đã tụt huyết áp, sốc dù chưa có những dấu hiệu điển hình của liên cầu. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm đã khẳng định bệnh nhân dương tính với liên cầu lợn.
Cũng trong dịp Tết, bệnh viện tiếp nhận gần chục ca bệnh có tiền sử ăn tiết canh tất niên, biểu hiện liên cầu lợn. Các ca bệnh này đến rải rác từ các vùng miền và cả tại Hà Nội.
Không có lợn “lành”!
Hiện có xu hướng người dân tự nuôi lợn cho gia đình, không sử dụng các sản phẩm tăng trọng, chỉ cho ăn cám, cơm, chuối, rau xanh để tự thịt cho gia đình. Không chỉ dịp trước Tết mà sau Tết, tại các làng quê, tập tục khao thọ vẫn rất linh đình, với việc giết mổ lợn “sạch” cho bữa cỗ. Bữa cỗ ngày thịt lợn không thể thiếu món lòng lợn, tiết canh với lời quảng cáo rất tự tin là lợn “sạch” tự nuôi nên món tiết canh rất đắt hàng.
BS Cấp cho biết, hầu hết số bệnh nhân đang nằm viện nghi liên cầu lợn, kể cả bệnh nhân vừa tử vong hôm mùng 1 Tết đều ăn tiết canh lợn nhà nuôi với quan niệm hồn nhiên “lợn nhà nuôi, có cho ăn bẩn đâu mà nhiễm bệnh”. Đến khi bệnh nhân đã tử vong, người nhà vẫn băn khoăn có đến 5 người ăn tiết canh nhưng chỉ một người nhiễm bệnh. Khi có kết quả xét nghiệm trả lời dương tính liên cầu lợn, bác sĩ giải thích họ mới tin người thân mình chết vì nhiễm liên cầu lợn từ tiết canh. Việc cảm nhiễm vi khuẩn liên cầu phụ thuộc vào cơ địa mỗi người, cũng như số lượng vi khuẩn liên cầu xâm nhập vào cơ thể.
Thực tế, lợn máng mường, hay lợn tự nuôi sạch thì vẫn có nguy cơ nhiễm liên cầu lợn, bởi vi khuẩn liên cầu thường cu trú ở vùng họng con lợn mà không gây bệnh (lợn lành mang trùng) nên khi ăn thịt chưa nấu chín, tiết canh từ con lợn này, nguy cơ nhiễm bệnh rất cao”, BS Cấp nói.
Bởi lợn nhiễm khuẩn này (kể cả lợn bệnh và lợn lành mang trùng không phát bệnh), trong máu (tiết) và thịt lợn sẽ chứa một lượng lớn vi khuẩn (có khả năng sống được 10 phút ở nhiệt độ 60^oC). Khi thực phẩm đó không được nấu chín kỹ (tiết canh, nem chua, nem chạo…), những người ăn sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh rất cao. Ngoài ra, trong quá trình chế biến, tiếp xúc trực tiếp (vệ sinh chuồng trại, giết mổ) cũng có thể lây nếu có các vết xước chân, tay (ở nhiệt độ 25^oC, khuẩn này sẽ sống được 24 giờ trong bụi và 8 ngày trong phân).
TS Nguyễn Văn Kính cho biết, thời gian ủ bệnh của liên cầu lợn có thể vài tiếng đến 4 - 5 ngày, tùy cơ địa mỗi người, cũng như việc Khi nhiễm liên cầu lợn, người bệnh có biểu hiện sốt nóng, sốt lạnh, đi ngoài (nhưng không đi nhiều lần) khiến nhiều người lầm tưởng với các rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm thông thường. Trong khi đó, liên cầu lợn gây ra tình trạng bệnh lý rất nặng nề, đe dọa tử vong cao, nếu bệnh nhân qua khỏi cũng để lại nhiều di chứng cho người bệnh nhất là khi điều trị  nguy cơ nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ, thậm chí bị kết hợp cả hai thể bệnh này.
Vì thế, khi có dấu hiệu sốt cao sau ăn tiết canh, các sản phẩm chưa được nấu chín từ lợn, người dân nên chủ động đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán, điều trị sớm, hạn chế nguy cơ tử vong. Tốt nhất, tuyệt đối không ăn tiết canh, các sản phẩm chưa nấu chín từ thịt lợn để phòng nguy cơ mắc bệnh lý nguy hiểm, chết người.

Hồng Hải